Purple Photography Contest รักแท้

สวัสดีค่ะเพื่อนๆ

วันนี้ขอส่งภาพดอกรักสีม่วง เข้าร่วมกิจกรรมการประกวดกับทาง @thaiteam จำได้ว่าสมัยก่อนตอนเรียนหนังสือ เมื่อถึงเวลาต้องทำพานไหว้ครู เราก็มีหน้าที่ไปหาดินเหนียวกลางทุ่งนา และออกหาดอกรักไปด้วย ต้นดอกรักมักจะขึ้นตามริมทาง หรือหัวไร่ปลายนาที่มีแดดจัด พบทั้งดอกสีขาว และสีม่วง แต่ส่วนใหญ่จะเป็นสีขาว สีม่วงก็จะหายากหน่อย การใช้ประโยชน์จากดอกรันั้น มีความผูกพันกับขนบธรรมเนียมประเพณีของไทยมาช้านาน เช่นเดียวกับชื่อที่เป็นไม้นามมงคล มีความหมายถึงความรัก ดังจะพบว่าดอกรักจะถูกนำมาใช้ในงานมงคลต่างๆ เช่น มาร้อยทำอุบะมาลัย หรือร้อยมาลัยทำเครื่องมงคลถวายพระ หรือสักการะสิ่งศักดิ์สิทธิ์ในพิธีสำคัญ แม้กระทั่งใบต้นรักเอง ก็บังถูกนำมารองในขันสินสอด และขันเงินในพิธีแต่งงาน

อย่างการปลูกต้นรัก เพื่อเก็บดอกรักจำหน่ายเป็นการค้านั้น หลายท่านอาจจะเข้าใจว่าดอกรัก ที่นำมาร้อยมาลัยนั้น เป็นสายพันธุ์ที่เราเห็นขึ้นตามริมถนน ซึ่งชาวบ้านเรียกกันว่า รักแก้ว ดอกจะมีลักษณะอ้วน ป้อม ดอกเล็ก และมีน้ำหนักน้อย ไม่เป็นที่นิยมของตลาดร้อยมาลัย เช่นเดียวกับดอกรักสีม่วง แต่ตลาดจะมีความนิยมใช้ดอกรักสีชาวพันธุ์ จิ้งจก ซึ่งลักษณะของดอกตูมจะดูคล้ายกับปากจิ้งจก ดอกจะมีสีขาวใส มันวาว ทรงดอกยาวใหญ่ และมีน้ำหนักคล้ายกับดอกรักที่ทำมาจากพลาสติก เกษตรจึงเก็บดอกรักจำหน่ายในราคากิโลกรัมละ 10-300 บาท ซึ่งราคาจะแพงในช่วงเทศกาลสำคัญ เช่น วันพ่อ วันแม่ วันเข้าพรรษา วันมาฆบูชา แล้วราคาจะสูงมากในช่วงฤดูหนาวเดือนตุลาคม-มกราคมของทุกปี

ดอกรักจะมีราคาสูงมาก เพราะเป็นช่วงต้นรักจะให้ดอกน้อย การขยายพันธุ์ต้นรักที่นิยม คือการปักชำด้วยกิ่ง โดยตัดกิ่งต้นรักให้ได้ความยาวราว 30-40 เซนติเมตร ขุดหลุมปลูกกว้าง ยาวและลึก 30 เซนติเมตร จากนั้นวางท่อนพันธุ์ให้เฉียง 45 องศา ราว 3-5 กิ่ง โดยจะปลูกระยะ 3x3 เมตร ควรปลูกในช่วงฤดูฝน ราว 2-3 เดือน ต้นรักก็จะสามารถเก็บดอกจำหน่ายได้ เกษตรกรที่มีความชำนาญในช่วงเช้าในแต่ละวัน จะสามารถเก็บดอกรักได้ราว 3-5 กิโลกรัม

เวลาเก็บดอกรักควรระวังยางของดอกรักให้ดี เนื่องจากยางของต้นรัก เป็นเอนไซม์ประเภทหนึ่ง จะค่อนข้างเป็นอันตรายมีฤทธิ์กัดกร่อน หากถูกผิวหนังหรือเข้าปากก็จะทำให้ระคายเคือง แสบคัน มีพิษต่อระบบทางเดินอาหาร ทำให้อาเจียน และถ่ายอย่างแรง หากถูกศีรษะก็จะทำให้ผมร่วงได้ หรือหากยางกระเด็นเข้าตา จะทำให้ตาพร่ามัวหรือตาบอดได้ จึงต้องระวังอย่างยิ่ง หากโดนยางของต้นรักบริเวณผิวหนัง ต้องรีบล้างด้วยน้ำสะอาดโดยทันที หากยางเข้าตาหลังจากล้างน้ำแล้วให้รีบไปพบแพทย์ ในการป้องกันยางต้นรักสำหรับเกษตรกรนั้น จะต้องแต่งกายให้มิดชิด ใส่แว่นตา สวมหมวก ใส่ถุงมือ อาจจะใช้ถุงหิ้วพลาสติกแทนถุงมือ และอาจจะนำลูกโป่งมาใส่นิ้วมือแทนปลอกนิ้ว เป็นต้น เพื่อให้ปลอดภัยจากยางต้นรัก

ในทางประโยชน์ด้านสมุนไพรนั้น ตำรายาแผนโบราณจะใช้ดอก แก้ไอ แก้หืด เปลือกต้นทำให้อาเจียน เปลือกรากแก้บิด ขับเหงื่อ ขับเสมหะ ทำให้อาเจียน ยางเป็นยาถ่ายอย่างแรง แก้ปวดฟัน ปวดหู ขับพยาธิ แก้กลากเกลื้อน แต่อย่างไรก็ตาม ควรศึกษาวิธีการใช้จากผู้รู้ให้ดีเสียก่อน