Jack Finney. Time and Again

avatar

Bu romanın mənim üçün hansı təəssürat yaratdığını soruşsanız, vicdanla cavab verərəm ki, bunlar yoxdur. Yaxşı ki, nə yaxşı, nə də pis. Daha pis oxudum və daha yaxşı görüşdüm. Yarımdan ayrılmaq istəyi yox idi, amma həqiqət peşman olmadan gəldi. Görünən budur ki, Finney özü bir müddət keçmişdə yaşayırdı və o zaman təqdimat tərzini tamamilə, çox təfərrüatlı, qısa arxaik və köhnəlmiş şəkildə qəbul etmişdir.
Həcmli romanda o qədər də kiçik olmayan nostalji var. Ancaq dərd, bu nostalji sırf Amerikadır; onsuz da Nyu-York. Heç vaxt bu şəhərə gəlməmiş bir insan kimi başa düşə bilmirəm. Başqalarının hisslərinə hörmət edirəm, amma eyni hissləri keçirə bilmirəm.


Düzdür, bəzi yerlərdə mətn açıq bir təbəssüm yaratdı. Xüsusilə, müvəqqəti səyahət layihəsinin özü. Döyüş Nazirliyinin belə bir sərgüzəştli lirik ideyanı təcəssüm etdirməsi, ona külli miqdarda pul xərcləməsi gülməlidir. Və professorun sözünə inanaraq. 1970-ci ildə döyüşçülərin başqa bir şey etməməsi lazım idi, qurultaydan xəbəri olmadan bu qədər bahalı romantika ilə necə məşğul olmaq olar? Müvəqqəti səyahət edən namizədin fəaliyyəti nəticəsində baş verə biləcək fəsadlar barədə lənət verməməsi də əyləncəli idi. Sonra hamısı bir az daha aydınlaşır, bunun üçün bir növ qarışıqlıq layihəyə qoşuldu, amma əvvəlcə ləng və cəfəngiyat.

Hə, romanın açıq ikincisi göz qabağındadır. Baxmayaraq ki, bəlkə də fikirlər havadadır və burada təqlid və borclar yoxdur. Sonra bunlar digər müəlliflər tərəfindən işlənib hazırlanmış laqeydliklərdir. Bəli, 19-cu əsrin üslubunda bir növ melodram oxuduğum təəssüratını da aldım və finaldakı qəhrəmanın ağzından eyni sözləri eşitdikdən sonra təəssüratın doğru olduğunu başa düşdüm.

Və hamısı yaxşı olardı, amma hərbçilərin hərəkətlərini qınamaqda olan birbaşa sərtlik roman haqqında fikrimi pisləşdirdi. Keçirdiyim vaxtdan peşman deyiləm, əlbətdə bu kitabı oxumaq lazımdır. Ancaq hər bir şah əsərinin öz vaxtı olduğunu başa düşmək üçün. Məncə, bu şah artıq öz şah əsərini yaşatmışdır.






0
0
0.000
0 comments